Bardzo często nasi Pacjenci obwiniają o wyżej wymienione symptomy inne zęby i dopiero podczas wizyty w gabinecie dowiadują się, że to wszystko wina ósemek, czyli zębów mądrości.
Szczególnie mylący jest fakt, że zęby te nie muszą się wcale pojawić w jamie ustnej – mogą pozostać w kości i nie pojawić się w łuku zębowym, a mimo wszystko będziemy dalej odczuwać dolegliwości bólowe (może również bowiem wystąpić szczękościsk, zaczerwienienie najbliższej okolicy oraz jej obrzęk i trudności z połykaniem  lub otwieraniem ust).


Co to ząb mądrości, czy jest u każdego?

Ósemki to zęby trzonowe najczęściej ostatnie w łukach górnej i dolnej szczęki i tym samym trzecie zęby trzonowe w kolejności.
Zazwyczaj w jamie ustnej pojawiają się między 17 a 21 rokiem życia, a czasami i później.
 Uwaga! nie mają te zęby swoich mlecznych odpowiedników tak samo jak pierwsze zęby trzonowe, czyli 6. Nie każdy musi być posiadaczem 8, a to czy zęby mądrości są z nami można sprawdzić na prześwietleniu, a dokładnie na pantomogramie, czyli zdjęciu poglądowym wszystkich zębów.

65% populacji posiada zęby mądrości, a wpływ na to, czy zęby mądrości pojawią się nas pojawią ma zarówno genetyka jak i sam proces ewolucji.
W odległych czasach zęby te miały taką samą funkcje jak trzonowce, czyli miały za zadanie miażdżyć pokarm i rozrywać na kawałki.
Jednak zmiana diety oraz nawyków żywieniowych na przestrzeni lat doprowadziły do zmian w budowie twarzoczaszki – szczęki naszych przodków były większe od naszych i zęby te miały w nich swoje należne miejsce i mogły spełniać swoje funkcje.
Teraz w 90% przypadków zęby mądrości okazują się zbędne i się kwalifikują się do ektrakcji, gdyż nie mamy na nie miejsca w zgryzie.

Ból zębów mądrości

Nazwa wspomnianych w tytule dzisiejszego wpisu zębów tak naprawdę za dużo wspólnego z mądrością. Mówi się tak o nich potocznie, dlatego że w większości przypadków wyrzynają się one dopiero po 18 r.ż., a potocznie uważa się, że w tym wieku już zyskaliśmy tą życiową “mądrość”.
Najczęściej o tak zwanych „ósemkach” przypominamy sobie w momencie jak zaczynają one proces wyrzynania, gdyż może temu towarzyszyć stan zapalny dziąseł, jamy ustnej, bóle głowy, stawów, pulsowanie w skroni.
Zdarza się, że zęby mądrości prowadzą do infekcji, które objawiają się bólem w okolicy gardła, szyi czy szczęki.

Jakie objawy daje zatrzymana ósemka?

Ból głowy może być również przyczyną wyrzynających się zębów lub ich zapaleniem.
Ból promieniujący aż do głowy może oznaczać, że ząb mądrości uderza o zatokę szczękową w trakcie wzrostu wywierając nacisk na głowę. Zazwyczaj zęby te nie wyrzynają się całkowicie, bądź z dziąsła wystaje tylko ich fragment, a w większości przypadków tkwią w kości.

Stan zapalny ósemki

Stan zapalny ósemki tak jak w przypadku innych zębów będzie objawiał się bólem, który może obudzić nas w nocy – mogą nie pomagać środki przeciwbólowe i każdy większy nacisk w tej okolicy będzie bardzo bolesny.
Pulsowanie w okolicach twarzy do tego stopnia, że nie potrafimy określić który ząb boli i częste mylenie górnego łuku z dolnym w odczuciach bólowych to podstawowe objawy przy bólu zębów mądrości. Reakcja na bodźce oraz ciepłe i zimne pokarmy a w skrajnych przypadkach ropień.

Ropień to potoczna nazwa stanu zapalnego w okolicy tkanek otaczających wierzchołek korzenia i jego wnętrze wypełnia ropa-gęsty płyn zawierający obumarłe komórki oraz bakterie i jest to bardzo szkodliwe dla organizmu, dlatego należy jak najszybciej zgłosić się do stomatologa by taki ropień naciąć i pozbawić bakterii, które penetrują na całą jamę ustną i organizm.
Skąd mamy wiedzieć jak rozpoznać ropień ?
Otóż w okolicy tego zęba na dziąśle pojawi się nam mała plamka dość jasna plamka, a po jej dotknięciu czy naciśnięciu może polecieć płyn surowiczy-ropa.
Najlepiej wtedy przepłukać jamę ustną płynem typu Eludril, który zawiera duże stężenie chlorheksydyny, działającej odkażająco na śluzówkę i oczyszczającą ją bakterii.
Należy umyć ręce, jeśli robiliśmy to bez rękawiczek i niezwłocznie udać się do stomatologa!

Co pomaga na ból zęba mądrości?

Nie zawsze możliwe jest szybkie dostanie się na wizytę, więc trzeba jakoś poradzić sobie z bólem. Na rynku istnieje mnóstwo preparatów przeciwbólowych zarówno na receptę jak i bez. Każdy indywidualnie odczuwa ból i na każdego lepiej bądź gorzej działa dany środek. W naszym gabinecie lekarze najczęściej przepisują Nimesil.
Jest to lek przeciwbólowy dostępny na receptę do rozpuszczania w niewielkiej ilości wody i taki roztwór gotowy jest do wypicia i mniej obciąża wątrobę np. od Ketonalu.
Regularne szczotkowanie i płukanie jamy ustnej oczywiście bólu nie zniosą, ale jama ustna pozbawiona resztek z pożywienia i nalotów nie będzie potęgować dolegliwości.
Przy ropnym zapaleniu zęba, bądź przy po prostu bólu chirurg zazwyczaj przepisuje antybiotyk na receptę, który należy wziąć przed zabiegiem (a po zabiegu dokończyć antybiotykoterapię).
Wzięcie antybiotyku pomaga w lepszym gojeniu oraz zmniejsza ból w trakcie samego zabiegu, gdyż częściowo organizm wysyci się lekiem i bakterie nie będą blokowały rozkładu znieczulenia, dzięki czemu sam zabieg będzie dla Pacjenta mniej bolesny.

Jak prawidłowo dbać o higienę ósemek?

Szczęśliwi (bądź w świetle wyżej opisanych objawów: nieszczęśliwi) posiadacze zębów mądrości muszą dbać o te zęby w taki sam sposób i z taką samą starannością co o inne zęby.
Niestety, doczyszczanie tych zębów w większości przypadków stanowi problem, gdyż zęby te znajdują się daleko w tyle jamy ustnej u niektórych nawet już w pobliżu gardła.
U Pacjentów z refluksem, czyli odruchem wymiotnym, wręcz niemożliwe jest ich prawidłowe doczyszczenie, stąd bardzo często płytka bakteryjna zalega tworząc kamień i osad nazębny, które mogą przeobrazić się w próchnicę.

Prawidłowa technika szczotkowania i odpowiednie nawyki higieniczne i żywieniowe pomogą jak najdłużej utrzymać ósemki w dobrej kondycji.
Z zaleceń WHO wiadomo, że szczotkowanie zębów dwa razy dziennie oraz używanie nitki dentystycznej oraz płynu do płukania jamy ustnej pozwala zachować jak najdłużej zdrowy uśmiech i uniknąć próchnicy oraz stanów zapalnych jamy ustnej. To samo tyczy się regularnych wizyt u higienistki i usuwanie kamienia,osadu oraz profilaktyka fluorem w znacznym stopniu ograniczą czynniki zapalne.

Jak leczyć zatrzymane ósemki?

Zębów mądrości zazwyczaj zazwyczaj nie leczy się zachowawczo – jedynie , kiedy istnieje odpowiedni dostęp do zęba, gdyż tylko dobre pole widzenia i operacyjne mogą zagwarantować sukces.
Do odbudowy zachowawczej zęba lekarz musi mieć dobrze przygotowane pole operacyjne, a wiążę się to z zachowaniem suchości w tej okolicy w przypadku daleko umiejscowionej ósemki nie jest to wykonalne i wypełnienie takiego zęba nie będzie szczelne. Pacjent nie będzie doczyszczał tej okolicy w odpowiedni sposób i ponownie dojdzie do powstania ogniska próchnicy. Lepszym rozwiązaniem zatem jest ekstrakcja takiego zęba chyba, że zębów własnych Pacjent posiada już bardzo mało, wtedy taki ząb może posłużyć do przyszłych prac protetycznych.

Jak pozbyć się bolącego zęba mądrości, czyli „ósemki”?

Chirurgiczna ekstrakcja zębów mądrości jest najbardziej owianym złymi opiniami zabiegiem właśnie przez ten okres gojenia, ponieważ sam zabieg trwa czasami krócej niż założenie zwykłego wypełnienia a wszystko robione jest w znieczuleniu, więc jedynie co odczuwa Pacjent to ucisk na ząb, rozpieranie i uczucie ruszania się zęba. Rekonwalescencja po zabiegu czasami trwa do miesiąca ze względu na różne powikłania po zabiegowe oraz zależna jest od zdolności danego organizmu do gojenia, dlatego tak ważne jest planowanie tego typu zabiegu i uwzględnienie pracy i w tym zobowiązań zawodowych i prywatnych, by nie przysparzać sobie dodatkowych stresów i dać sobie czas na odpoczynek.

Zębów mądrości pozbywamy się z kilku przyczyn pierwsza to oczywiście próchnica, później wskazania ortodontyczne, gdyż zazwyczaj na te zęby nie ma miejsca w łuku i mogą zaburzyć proces leczenia a nawet zepsuć z czasem jego efekt i ostatnia przyczyna to zęby zatrzymane w kości. W większości przypadków nie zostawiamy zębów mądrości zatrzymanych, gdyż prędzej czy później może dojść do zakażenia i koniec końców trzeba się ich pozbyć. Ekstrakcja zębów zatrzymanych przebiega trochę inaczej niż w przypadku zębów mądrości, które prawidłowo się rozwinęły i przebiły przez dziąsło. Zęby te tkwią w kości a w jamie ustnej nie są widoczne, gdyż przesłania je dziąsło. Chirurg znieczula miejscowo tak samo, jak w przypadku klasycznej ekstrakcji i nacina dziąsło skalpelem, odsłaniając płat dziąsła i dostając się do kości znosi jej fragment specjalnym wiertłem. Po zniesieniu kości i dojściu do korony zazwyczaj korona zęba przecinana jest na pół w celu łatwiejszego jej usunięcia i fragmentami wyciągana z jamy ustnej. Taki sposób ekstrakcji ma na celu jak najmniej inwazyjny sposób pozbycia się zęba przez co rekonwalescencja po zabiegu będzie łatwiejsza dla Pacjenta.
W większości zabiegów miejsce po ekstrakcji jest zaszywane i po ok. 7-10 dniach szwy są usuwane. Po zabiegu może wystąpić gorączka, bądź szczękościsk oraz obrzęk i jest normalny objaw po ekstrakcji zębów mądrości i nie jest to powód do zgłoszenia się do gabinetu. Powodem zgłoszenia się do gabinetu powinien być ból nieustający nawet po środkach przeciwbólowych, pulsowanie w okolicy pozabiegowej, zaczerwienienie. Niekiedy dochodzi do wypłukania skrzepu i powstaje tzw. suchy-zębodół. Do utraty skrzepu może doprowadzić podciśnienie, które powstaje w jamie ustnej. Nie należy dlatego zasysać śliny, pić przez słomkę gęste pokarmy czy napoje oraz zachować ostrożność przy kichaniu.  Aby go uniknąć należy zwrócić szczególną uwagę na utrzymanie skrzepu w gojącym się zębodole w tym celu przez 8-12h po zabiegu nie należy szczotkować zębów. A przez kilka kolejnych omijać okolicę po zabiegową i nie płukać jamy ustnej intensywnie a jedynie przelewać płyn z jednego policzka do drugiego.

Dla szybszego gojenia można stosować zimne kompresy i przykładać na skórę w miejsce rany, jednak nie bezpośrednio na skórę, by nie uszkodzić tkanek skóry. Zalecane są zimne lody bez kawałków najlepszą opcją jest sorbet. Odpoczynek oraz ograniczenie wysiłku fizycznego do minimum.